![](/media/lib/479/n-cynober-973a72962beaf7644468456a7c9f0791.jpg)
W epoce miedzi ludzie poważne zanieczyścili środowisko rtęcią. Niektórzy jedli jej związki?
16 listopada 2021, 13:27Naukowcy informują o zidentyfikowaniu najstarszego miejsca, w którym człowiek zanieczyścił rtęcią siebie i środowisko naturalne. Zespół specjalistów przebadał kości 370 osób z 50 grobów znalezionych na 23 stanowiskach archeologicznych na południu Hiszpanii i Portugalii. Szczątki pochodzą z okresu 5000 lat, począwszy od neolitu. Efektem pracy jest opublikowany na łamach Journal of Osteoarcheology artykuł The use and abuse of cinnabar in Late Neolithic and Copper Age Iberia.
![](/media/lib/479/n-jezyki-cff619530e482ec17e48ce2b18f488c9.jpg)
Znamy wspólnego przodka i drogę rozprzestrzeniania się języków transeurazjatyckich
16 listopada 2021, 11:08Języki transeurazjatyckie to termin wprowadzony na oznaczenie sąsiadujących języków tradycyjnie klasyfikowanych jako ałtajskie. Do transeurazjatyckich mają należeć tureckie, mongolskie, tungusko-mandżurskie oraz japoński i koreański. Pojęcie języków transeurazjatyckich budzi spory wśród specjalistów. Wiele podobieństw pomiędzy tymi językami wynika z kontaktów między nimi. Powstaje jednak pytanie, czy przynajmniej część z podobieństw to nie wynik posiadania wspólnego przodka. A jeśli tak, to gdzie i kiedy języki te zaczęły się od siebie oddzielać.
![](/media/lib/479/n-bol-e80c6230ad0118798a7622560f642751.jpg)
Polacy pracują nad nowatorską metodą leczenia bólu nowotworowego
13 listopada 2021, 08:38Specjaliści z Narodowego Instytutu Onkologii w Gliwicach wykorzystują radiochirurgię jako nieinwazyjną metodę leczenia funkcjonalnego, m.in. u chorych z arytmią czy neuralgią nerwu trójdzielnego. Od pewnego czasu [jako jedyni w Polsce i pierwsi w Europie] biorą udział w badaniu klinicznym, którego celem jest zmniejszenie lub eliminacja bólu przy wykorzystaniu radioablacji splotu trzewnego u chorych na zaawansowanego raka trzustki.
![](/media/lib/478/n-luvoira-f933751f890e97c3ca4d58f9999b74e7.jpg)
NASA już planuje budowę kolejnego wielkiego teleskopu kosmicznego
10 listopada 2021, 13:01W przyszłym miesiącu odbędzie się start Teleskopu Kosmicznego Jamesa Webba (JWST), a NASA już myśli o budowie kolejnych wielkich teleskopów kosmicznych. Large Ultraviolet Optical Infrared Surveyor (LUVOIR) oraz Habitable Exoplanet Imaging Mission (HabEX 4-H) to dwie koncepcje, które otrzymały najwyższą rekomendację Narodowych Akademii Nauk USA w ramach przeprowadzonego właśnie Decadal Survey on Astronomy and Astrophysics 2020 (Astro2020)
![](/media/lib/478/n-mrna-4ccc52be6ecfcd30760838ac18da92d9.jpg)
Osiągnięcie polskich naukowców przyspieszy prace nad nowymi terapiami z wykorzystaniem mRNA
10 listopada 2021, 05:07Naukowcy z Uniwersytetu Warszawskiego opracowali nową metodę znakowania mRNA. Pozwoli ona na lepsze monitorowanie cząsteczek mRNA zarówno w komórkach, jak i w całym organizmie. Technologia, stworzona przez zespół pracujący pod kierunkiem prof. Jacka Jemielitego i dr hab. Joanny Kowalskiej, przyspieszy prace nad rozwojem terapii wykorzystujących mRNA.mRNA służą komórkom do produkcji białek.
![](/media/lib/478/n-erdene-1f3256b7d67b3dbce47fb7f6f0b5adba.jpg)
Obóz Czyngis-chana, późniejsza stolica imperium, doczekał się szczegółowej mapy
5 listopada 2021, 12:32W XIII wieku stolicą nowo powstałego imperium mongolskiego zostało Karakorum, miasto, którego początek bierze się z obozu wojskowego założonego po 1220 roku przez Czyngis-chana. W roku 1237, siedem lat po śmierci Czyngis-chana wielki chan Ugedej ogłosił Karakorum stolicą imperium
![](/media/lib/478/n-limfocytt-8703b2763b2ea591e977ac83acaba16d.jpg)
Rozpowszechniony pasożyt pomaga w walce z nowotworami
5 listopada 2021, 10:03Toxoplasma gondii to jeden z najpowszechniej występujących pasożytów u ludzi. Wywołuje on toksoplazmozę, która u niektórych ludzi może dawać objawy podobne do przeziębienia, jednak większość ludzi w ogóle nie odczuwa obecności pasożyta. Toksoplazmoza może być jednak bardzo niebezpieczna dla kobiet w ciąży i osób z osłabionym układem odpornościowym. Tymczasem naukowcy z Wielkiej Brytanii i Chin wykazali, że pasożyt może pomóc w walce z nowotworami.
![](/media/lib/322/n-jelita-87dcc60f661bfab75058447eb4c152ae.jpg)
Warszawa: chcą poprawić leczenie chorych z pierwotnym stwardniającym zapaleniem dróg żółciowych
5 listopada 2021, 05:41Specjaliści z Ośrodka Leczenia Chorób Rzadkich Wątroby przy Klinice Hepatologii i Chorób Wewnętrznych Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego rozpoczęli projekt, który ma poprawić wyniki leczenia chorych z pierwotnym stwardniającym zapaleniem dróg żółciowych (ang. primary sclerosing cholangitis, PSC). Obecnie w leczeniu stosuje się 1 preparat - kwas ursodeoksycholowy. Niestety, u większości pacjentów nie jest [on] w stanie skutecznie zahamować postępu choroby. Naukowcy z WUM chcą więc sprawdzić, czy inny związek - S-adenosyl-L-metionina - może korzystnie działać na chorych z PSC.
![](/media/lib/477/n-skan-97ea628123bff0b5fb57474d603da205.jpg)
Nowy znacznik do obrazowania komórek nowotworowych
3 listopada 2021, 19:10Międzynarodowy zespół naukowców, w którym biorą udział uczeni z Narodowego Centrum Badań Jądrowych w Świerku, zaproponował wykorzystanie nowego związku chemicznego do obrazowania nowotworów prostaty i piersi. [99mTc]Tc-DB15 składa się ze stosowanego w diagnostyce radioaktywnego izomeru technetu Tc-99m, związanego z antagonistą (czyli substancją blokującą receptor) receptora GRPR występującego w komórkach niektórych rodzajów nowotworów.
![](/media/lib/478/n-qkdurzadzenia-ae248468b7e3ed5a42fc00783a87c309.jpg)
Powstały zintegrowane moduły do budowy systemów kwantowej dystrybucji klucza
3 listopada 2021, 10:28Upowszechnienie się komputerów kwantowych to wciąż wizja przyszłości, ale coraz bliższej. Specjaliści już myślą o zabezpieczeniu takich maszyn. Ma temu służyć zestaw procedur zwany kwantową dystrybucją klucza (QKD), w którym bezpieczeństwo gwarantują same zasady mechaniki kwantowej. Specjaliści z Toshiba Europe stworzyli właśnie pierwsze kompaktowe moduły, z których można budować systemy QKD.